BÀI HỌC ĐẮT GIÁ TỪ NHỮNG STARTUP THẤT BẠI TẠI VIỆT NAM

Chưa bao giờ startup và khởi nghiệp lại được nhắc đến nhiều đến thế. Trong thời gian gần đây, không dưới một lần Bí thư Thành ủy Đinh La Thăng khẳng định TPHCM phải trở thành đô thị khởi nghiệp. Bên ly cà phê, nhiều người, nhất là các bạn trẻ say sưa trao đổi về những ý tưởng startup đầy tiềm năng. Nhưng liệu khởi nghiệp có chỉ toàn màu hồng? Có phải nhà sáng lập nào cũng trở thành triệu phú? Bên cạnh những startup thành công và truyền cảm hứng cho cộng đồng khởi nghiệp có không ít startup thất bại, để lại bài học đắt giá cho các nhà khởi nghiệp trẻ.

Beyeu.com và Deca.vn: những cái chết bất ngờ

Cuối năm 2015, cộng đồng khởi nghiệp chứng kiến cái chết yểu của hai website Beyeu.com và Deca.vn - những trang thương mại điện tử được hậu thuẫn bởi các đơn vị có tiềm lực.

Trong đó, Beyeu.com là sản phẩm của Project Lana - đơn vị sở hữu trang web Webtretho.com, website về phụ nữ có số lượng truy cập đứng đầu tại Việt Nam - và IDG Ventures. Tuy nhiên, thành công của Webtretho cũng không cứu được Beyeu.com khi nguồn tài chính cho dự án này dần cạn kiệt. Để rồi Beyeu.com phải đóng cửa cùng lời nhắn khiến cộng đồng startup không khỏi sốc: "Thương mại điện tử cần rất nhiều tiền. Nhiều công ty quyết định không đốt tiền nữa. Chúc may mắn cho những người đang tiếp tục cố gắng".

Trong khi đó, Deca.vn là đứa con của Công ty Cổ phần Quảng cáo trực tuyến 24h. Nếu Beyeu.com phải đóng cửa vì lý do tài chính, thì đại diện của 24h vẫn khẳng định: “Nguồn tài chính của 24h vẫn dồi dào”. Bởi vậy, việc Deca.vn chết yểu, cho dù đang có lượng truy cập không nhỏ, thậm chí từng được kỳ vọng sẽ là trang thương mại điện tử của Việt Nam có thể sánh kịp Lazada khiến nhiều người bất ngờ.

Bài học đầu tư trái ngành

Điểm chung dễ nhận thấy là cả Beyeu.com và Deca.vn đều thuộc các công ty chuyên về Publisher (24h sở hữu hai trang tin 24h.com.vn và Eva.vn, Project Lana là đơn vị chủ quản của Webtretho). Cả 24h và Project Lana đều là những đơn vị thành công trong lĩnh vực Publisher, nhưng đều thất bại khi đổ tiền vào thương mại điện tử. Điều đó chứng tỏ thành công trong lĩnh vực thương mại điện tử không dễ như kỳ vọng của 24h và Project Lana, nhất là với những doanh nghiệp chưa có nhiều kinh nghiệm trong lĩnh vực E-commerce, cho dù đó là thị trường đầy tiềm năng.

Không chỉ có vậy, thất bại của Deca.vn còn khiến nhiều nhà khởi nghiệp phải suy nghĩ lại. Bởi trước đó hầu hết startup đều cho rằng: Nguồn vốn chính là vấn đề lớn nhất mà startup phải đối mặt. Thậm chí, nhiều người còn cho rằng: Nếu có nguồn tài chính dồi dào, thì startup sẽ dễ dàng đi đến thành công. Deca.vn thất bại khi nguồn tài chính vẫn dồi dào đã để lại không ít băn khoăn, thắc mắc như: nội bộ lục đục, lãnh đạo không còn nhìn về một hướng, bế tắc trong chiến lược phát triển lâu dài... Dù rất khó có thể tìm ra câu trả lời cho các câu hỏi trên, nhưng có thể khẳng định: Tiền không phải là yếu tố duy nhất quyết định thành công của startup. Nếu không chọn được mô hình kinh doanh phù hợp, dù có hàng triệu lượt truy cập và active users đi chăng nữa, sớm muộn cũng sẽ phải dời bỏi cuộc chơi.

Khác biệt hay là chết

Theo Cục Thương mại điện tử và Công nghệ thông tin, thị trường thương mại điện tử Việt Nam đã đạt con số 4,08 tỷ USD. Với tiềm năng hiện có, không khó lý giải vì sao thị trường này đang diễn ra sự cạnh tranh khốc liệt giữa các ông lớn như: Adayroi.com, Sendo.vn, Lazada, Tiki... Vì thế, dù có tiềm lực về tài chính, nhưng thật khó để Project Lana hay 24h đấu lại với Vingroup, FPT hay GFG...

Khi thị trường thương mại điện tử vẫn là cuộc chiến khốc liệt với phần thắng sau cùng chỉ thuộc về những doanh nghiệp có khả năng theo đuổi cuộc chơi tài chính dài hạn thì một mô hình kinh doanh thiếu khác biệt sẽ khiến startup không còn lựa chọn nào khác ngoài việc phải rút lui khỏi thị trường. Bởi công thức quen thuộc: tạo lập website, tìm nhà sản xuất, nhà phân phối, ăn chia phần trăm với các nhà cung cấp rồi giới thiệu sản phẩm, marketing online mà không có bất kì sự khác biệt hay sự mới mẻ nào thì chắc hẳn khó có thể thu hút lượng lớn khách hàng. Khi đó, đóng cửa sẽ là điều khó tránh khỏi.

SOURCE: FUNDSTART.VN